Rok szkolny za pasem. We wrześniu większość dzieci wróci do szkoły – ten czas trzeba uważnie zaplanować. Po pierwsze dlatego, że w tradycyjnej szkole często ciężko znaleźć czas na rozwój talentów i naukę umiejętności XXI wieku, które są kluczem do świadomej nauki. Po drugie dlatego, że poprzedni rok dla wszystkich był dużym wyzwaniem. Edukacja zdalna sprawiła, że dzieci odzwyczaiły się od towarzystwa rówieśników i pracy w grupie. Okazało się, że nie potrafią samodzielnie się uczyć, a przez ciągły pobyt w domu samodzielność zeszła na dalszy plan.
Nadanie dniom tygodnia określonych ram pomaga rozwiązać oba te problemy. Nawet edukacja zdalna przestaje być wtedy niedogodnością. Staje się szansą i otwiera szerokie możliwości do samodzielnej edukacji globalnej.
Co jest najważniejsze w planowaniu?
Ważne jest nie tylko oddzielenie czasu na naukę szkolną od czasu na zabawę. Liczą się też chwile na kreatywną twórczość i rozwijanie wyobraźni (malowanie, muzyka, układania klocków), rozwijanie umiejętności praktycznych (języki obce i nauki informatyczne), ale również czas na odpoczynek. Trzeba pamiętać o elastycznym planie i uczciwym śledzeniu postępów. Do tego mogą być pomocne różnego rodzaju planery, tabelki z dniami tygodnia i kalendarze.
Jak inspirować do samodzielności?
Dzieci kochają ciekawe, inspirujące postaci. Nie chodzi bywajmniej o naukę suchych faktów z życia Adama Mickiewicza, ale o osoby, które dzielą z nimi zainteresowania i pasje, są nietuzinkowe i w jakiś sposób wybitne.
„Jeden z naszych uczniów bardzo nie lubił chodzić do szkoły. Nie miał dużych trudności ale nudził się i miał poczucie, że marnuje dużo czasu. Długo nie miał właściwie żadnych zainteresowań. Gdy jego mama powiedziała mi, że jej syn lubi się wspinać na skałkach, poradziłam jej, żeby zaproponowała mu biografię Adama Bieleckiego – polskiego alpinisty. Chłopak po raz pierwszy przeczytał całą książkę z zapartym tchem” – opowiada założycielka Better Academy, Anna Zawadzka.
W swojej książce Sztuka samodzielnej nauki Peter Hollins swoją metaforę skutecznego samokształcenia z plenerem tygodniowym opiera na historii o „13 cnotach” Benjamina Franklina. W swojej biografii Franklin opisał bowiem harmonogram, którego przestrzegał, by doskonalić pożądane cechy charakteru. Na wypracowanie każdej z nich miał cały tydzień, a ostatniego dnia podsumowywał swoje codzienne zapiski i stwierdzał, czy udało mu się osiągnąć sukces.
Efektywność każdego systemu nauki jest w dużym stopniu zależna od tego, jak bardzo pielęgnujemy dobre przyzwyczajenia – zwłaszcza wtedy, gdy uczymy się sami. Dlatego wskazówki Franklina warto przenieść na grunt dzisiejszej edukacji.
Ustrukturyzowanie dnia szkolnego dziecka powinno opierać się na założeniu, że proces nauki zbudowany jest z dużych bloków czasowych, które mają określony czas i miejsce. Należy pamiętać, że są to elastyczne ramy. Jeśli planu czasem nie uda się wykonać, nic się nie stanie, ale pod koniec tygodnia warto zastanowić się nad tym, co poszło dobrze, a co się nie udało. I czy plan na pewno jest wykonalny? Cele w nim zawarte muszą być na tyle ambitne, żeby ich osiągnięcie dawało dziecku poczucie sprawczości i budowało poczucie własnej wartości, ale – przede wszystkim – realistyczne. Dzięki temu praca z planerem tygodniowym sprawia, że patrząc wstecz dziecku łatwiej czerpać satysfakcję z własnych postępów.
Przerwy i odpoczynek kluczem do sukcesu
Nie mniej kluczowe jest robienie przerw jeszcze zanim pojawi się zmęczenie i rozkojarzenie – w przeciwnym razie spada wydajność mózgu i koncentracja. Według techniki zarządzania czasem Pomodoro, warto nastawić budzik, którego alarm będzie sygnałem, że czas na 5 minut przerwy. Po tych 5 minutach możemy zrobić kolejne „Pomodoro”, czyli 25 minut skupienia, ale po czterech Pomodoro z rzędu trzeba zrobić dłuższą przerwę.
Według różnych szacunków, dla licealistów i dzieci kończących podstawówkę czas wytężonej pracy powinien wynosić jedynie 20-30 minut, a dla dzieci młodszych – 10-15 minut.
Często zapominamy, że to odpoczynek umożliwia przyswajanie dalszej wiedzy i zapewnia poczucie bezpieczeństwa. Dla dziecka, które wie, jak zaplanować własną naukę, jak pracować i kiedy odpoczywać nic nie jest niemożliwe.
Jeśli zaciekawił Was ten temat i chcielibyście dowiedzieć się więcej – śledźcie naszego Bloga. Pojawi się na nim cały cykl artykułów poświeconych planowaniu czasu i rozwijaniu kreatywnych umiejętności.
